Glaujo
Iris pseudacorus
Iridaceae
Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.
Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.
Descripcioun :La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.
Usanço :Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753
Creissoun(-anfibiéu)
Rorippa amphibia
Brassicaceae Cruciferae
Autre noum : Creissoun-sóuvage.
Nom en français : Cresson amphibie.
Descripcioun :Lou creissoun-amfibiéu es uno planto un pau grando bèn drecho que trachis li pèd dins lou limas. Li fueio de la baso soun chanjadisso alor que li de la cambo soun proun retaiado o dentado. Fai de flour jauno d'or e de boudousqueto quàsi redouno.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso dins l'ensalado. Es uno planto vertuouso contro lou mau-de-terro (escourbut). Li grano s'emplegon contro li verme.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1(2) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rorippa
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 6 à 9 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Paleotemperado
Ref. sc. : Rorippa amphibia (L.) Besser, 1821